Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
ZWIERZYNIEC

Cmentarz żydowski w Zwierzyńcu-Rudce znajduje się w północno-wschodniej części miejscowości, po wschodniej stronie linii kolejowej, na wysokości zakrętu ul. 2 Lutego.

Cmentarz powstał w 1928 r., wcześniej żydowscy mieszkańcy Zwierzyńca chowali swoich zmarłych w Szczebrzeszynie. 27 marca 1928 r. Jan Grona, właściciel połowy osady włościańskiej we wsi Rudka, sprzedał "na własność Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we wsi Zwierzyniec, w imieniu której stają do aktu tego Jonas Peretz, Fiszel Zahler i Izaak Tau [...] na urządzenie cmentarza grzebalnego parcelę ziemi zawierającą długości ze wschodniej strony sto dwadzieścia sześć i pół metrów i z zachodniej sto trzydzieści trzy metrów, a szerokości z południowej strony dwadzieścia sześć i pół metrów i z północnej strony trzydzieści trzy i dwa całe i pięćdziesiąt metrów kwadratowych lub tyle ile w rzeczywistości okaże się w granicach od północy z lasem Ordynackim, od zachodu z miedzą Sendłakowskiego, od południa z torem kolejowym i od wschodu z miedzą Antoniego Grony z odpowiednią częścią wszelkich praw, a w tem i z prawa korzystania z istniejącej, a stanowiącej własność jego - sprzedającego drogi i zgadza się na przepisanie tej przestrzeni na imię gminy Wyznaniowej żydowskiej wsi jest Zwierzyniec za umówioną cenę dwa tysiące dwieście złotych".

Założenie cmentarza wiązało się z dużymi trudnościami. Świadczy o tym zapis, jaki poczynił Majer Bałaban w wydanej w 1929 r. książce Zabytki historyczne Żydów w Polsce. W części poświęconej cmentarzom M. Bałaban napisał: "W ciekawej sytuacji jest do dzisiaj gmina w Zwierzyńcu koło Zamościa. Tam nie można było w ogóle kupić gruntu wskutek przeszkód prawnych, bo grunta były albo ordynackie (a więc niesprzedajne) albo włościańskie, a więc niesprzedajne Żydom".

Podczas drugiej wojny światowej na cmentarzu Niemcy dokonywali egzekucji Żydów.

Na przełomie lat 1979 i 1980 rzeźbiarz i architekt Wincenty Świątecki opracował projekt pomnika upamiętniającego Żydów ze Zwierzyńca, który miał stanąć na cmentarzu. Pomimo rozmów i korespondencji z przedstawicielami władz oraz ZRWM, projekt nie został zrealizowany.

W obrębie cmentarza zachowało się 18 stel z inskrypcjami w języku hebrajskim. Granice cmentarza są nieczytelne, zachowane macewy otacza współczesne ogrodzenie z żerdzi. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków województwa lubelskiego pod numerem A/1586 z 02.02.1990.

tekst: K. Bielawski
Źródło:
AP Lublin, Urząd Wojewódzki Lubelski, Wydział Społeczno-Polityczny, sygn. 698/1566.
M. Bałaban, Zabytki historyczne Żydów w Polsce, Warszawa 1929.
T. Klimowicz, P. Sygowski, M. Tarajko, A. Trzciński, Cmentarze żydowskie. Podręcznik dobrych praktyk
w ochronie dziedzictwa żydowskiego
, Lublin 2018, s. 204.
M. Kubiszyn, Śladami Żydów. Lubelszczyzn, Lublin 2011, ss. 459-460.
S. Twardowska, Karta cmentarza z 15.07.1984.

Spis danych osobowych z nagrobków na podstawie materiału ikonograficznego z Karty cmentarza
Oprac. K. Bielawski
Imię
Imię ojca
Nazwisko
Data zgonu
Informacje dodatkowe
Pinchas
Henoch
Froszowicz
Zalman Cwi
Zew
Sztarkier
Zew
Jechezkiel
28.03.1936
Izrael
Szlomo
Holc
26.01.1934
Pinchas
Zalman
29.12.1933
Icchak Dow
Cwi
23.09.1931
Icchak Josef
Jechezkiel
Awraham Meir
Dow
Drajer
26.02.1932
Chana Toba
Dow
Dyment
05.04.1938
Adil
Awraham Arie
Unger
Ojciec Kohen
Sylka
Izrael Dawid
Grynberg
31.12.1930
Mąż Noe
Rachmiel Segal
Frochthendler
Kobieta
Sara Fruma
Icchak
Maż Izrael
Chaja Rachil
Icchak Jehoszua Heszel
Chmielarz
Mąż Szmuel, zm. 4 nisan 569[...]
Rachel
Cwi
19.01.1936
Ojciec Kohen, z Tarnogrodu
Liba
Jechezkiel
Biberman
Fajga Rachel
Mosze Icchak
Kwart
26.03.1937
Chawa Rachel
Izrael Icchak
Szafran
18.12.1936
Zwierzyniec - cmentarz żydowski macewy na cmentarzu żydowskim w Zwierzyńcu kirkut w Zwierzyńcu cmentarz żydowski w Zwierzyńcu
zdjęcia: Anna Harkot
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedziećksięga gości napisz do nas