Cmentarz ¿ydowski w Z³oczewie jest po³o¿ony oko³o 1 km na pó³nocny zachód od centrum miejscowo¶ci, oko³o 150 m na wschód od skrzy¿owania ul. B³aszkowskiej i ul. Cegielnianej, w pobli¿u posesji przy ul. B³aszkowskiej 54 (wspó³rzêdne geograficzne 51.427295, 18.591798).
Data za³o¿enia nie jest znana - wed³ug ró¿nych ¼róde³ cmentarz móg³ powstaæ w 1530 r. lub w wiekach pó¼niejszych.
Cmentarz by³ czynnie u¿ytkowany do czasów drugiej wojny ¶wiatowej. Pochowano na nim m.in. cia³a oko³o 150 osób, zamordowanych przez Niemców w 1939 r. Najm³odsza z ofiar - Fajwel Szczukowski - mia³a trzy lata, najstarsza - Kajla Gutman - 93 lata.
Cmentarz uleg³ daleko posuniêtej dewastacji. W 1945 r. Szmul Niciñski zasta³ na nim rozkopane groby. W tym czasie cmentarz by³ wykorzystywany przez niektórych mieszkañców do grzebania zdech³ych psów i koni, a czê¶æ macew s³u¿y³a jako utwardzenie nawierzchni ul. B³aszkowskiej.
W wyniku destrukcji niemal wszystkie naziemne ¶lady cmentarza uleg³y zatarciu. W jego obrêbie znajduj± siê dwa powojenne pomniki: betonowa macewa z gwiazd± Dawida i p³ycin± po wyrwanej p³ycie inskrypcyjnej oraz lastrykowy nagrobek rodziny Jachimek, który uleg³ zniszczeniu miêdzy 2005 a 2011 r.
Granice cmentarza s± nieczytelne, teren porasta las mieszany. Po¿±dane by³oby: wytyczenie i oznaczenie granic cmentarza, jego upamiêtnienie, podjêcie dzia³añ na rzecz zwrotu nagrobków wywiezionych z cmentarza, objêcie obiektu ochron± konserwatorsk±. W³a¶cicielem cmentarza jest Gmina Wyznaniowa ¯ydowska w £odzi.
tekst: K. Bielawski
Bibliografia:
A. Jachimek, Geszendet ojch nochn tojt, [w:] Sefer Zloczew, red. J. Frajnd,
M. Majerowicz, A. Fajwelowicz, L. Laufert, A. Krzepicki, Tel Aviv 1971, s. 408.