Cmentarz wojenny nr 293 został utworzony około 1915 r. przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie jako miejsce pochówku żołnierzy pochodzenia żydowskiego, poległych podczas pierwszej wojny światowej. Cmentarz znajduje się w południowo-wschodniej części Zakliczyna, przy obecnej ul. 17 Stycznia, na działce na planie prostokąta, o powierzchni 130 m kw.
Obiekt został zaprojektowany przez architekta Roberta Motkę. Teren jest ogrodzony z trzech stron niskimi słupkami z betonu, pomiędzy którymi rozpięto żelazny łańcuch. W południowo-wschodnim krańcu wzniesiono pomnik w formie trzyskrzydłowego muru z okładziną kamienną, zwieńczonego łukiem odcinkowym. W części frontowej pomnika umieszczono tablicę z napisem: "1914-1915. Uns Toten ist nur deren Schritt willkommen, die Würde sind der Früchte unserer Siege" ("My zmarli witamy tylko tych, których godność jest owocem naszych zwycięstw"). W obrębie cmentarza znajduje się 12 betonowych stel w formie prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym. W ich przednich ścianach wyryto płyciny z gwiazdą Dawida oraz płyciny przeznaczone na tablice inskrypcyjne.
Na cmentarzu spoczywa 12 żołnierzy, poległych pomiędzy 13 stycznia a 8 czerwca 1915 roku.
Żołnierze Armii Austro-Węgier:
Isaak Hirsch
Phobus Leibowicz
Andor Berger
Johann Moisi
Csinger Fleischer
Recsó Heimlich
Oswald Schwamm (Awon)
Isidor Reisinger
Leon Rosenblatt
Josef Schwarz
Isidor Scherr
Żołnierz Armii Rosyjskiej:
Jakob Dawid
W 2018 r. gmina Zakliczyn, wykorzystując fundusze Wojewody Małopolskiego, wykonała prace renowacyjne na cmentarzu, obejmujące m.in. konserwację pomników oraz oznakowanie nagrobków tabliczkami z nazwiskami poległych.
Cmentarz jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego (nr rej.: A-135/M z 28.03.2008).
tekst: K. Bielawski
zdjęcia: Małgorzata Płoszaj
Bibliografia:
Drogomir J. J. P., Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918), tom III, Tarnów 2005.
Polecamy lekturę tekstu autorstwa Adama Bartosza Żydowskie cmentarze wojenne w Zachodniej Galicji
oraz opracowania Mirosława Łopaty Groby żydowskich żołnierzy na cmentarzach I wojny światowej
Archiwalne zdjęcie cmentarza żydowskiego w Zakliczynie znajdziesz na stronie www.bagnowka.com
Kliknij tu, by obejrzeć film video nakręcony na tyn cmentarzu