Cmentarz żydowski w Wolinie jest oddalony około 1 km na północny wschód od centrum miejscowości, znajduje się przy drodze stanowiącej przedłużenie ul. Prostej, około 160 m na zachód od brzegu Dziwny. Data założenia nieznana - cmentarz powstał prawdopodobnie w XIX wieku.
Obiekt uległ daleko posuniętej destrukcji. W Karcie cmentarza z 1992 r. w rubryce "Ogólny stan zachowania" wpisano: "Teren zniwelowany, macewy usunięto, prawdopodobnie zmiana granic i zmiana przeznaczenia użytkowania (łąka)"; jako istniejące zagrożenia wskazano postępującą dewastację nagrobków i fragmentu muru. Zalecono przewiezienie pozostałych macew na cmentarz Centralny w Szczecinie. W Karcie wzmiankowano relację jednego z mieszkańców, według którego do lat 50. XX w. na cmentarzu znajdowały się "bogate" macewy, wykonane między innymi z granitu.
Obecnie na cmentarzu znajduje się destrukt steli z piaskowca datowanej na 1869 r. (lekcja wątpliwa), nieliczne betonowe obmurowania grobów oraz relikty muru. Teren jest nieogrodzony, porośnięty niepielęgnowaną roślinnością.
Brak danych o statusie własnościowym cmentarza. Obiekt jest wpisany do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie posiada wpisu w rejestrze zabytków województwa zachodniopomorskiego.
Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
Chmielewska C., Karta cmentarza nr 14396, [bmw] 1992.
Żukowska-Bosy M., Wolin, [w:] Województwo zachodniopomorskie. Cmentarze żydowskie. Weryfikacja zasobu wykonana przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, red. M. Rymkiewicz, I. Kosyl, [kps] Warszawa 2018.
fot. Małgorzata Płoszaj
|