| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |
| ŚWIDNICA | ||
W Świdnicy na przestrzeni wieków istniały dwa cmentarze żydowskie. Pierwszy z nich, funkcjonujący w okresie średniowiecza i wzmiankowany we wspomnianym wcześniej liście księżnej Anny z 1370 r., był usytuowany w okolicach szosy strzegomskiej. Wiadomo, że istniał on już w drugiej połowie XIII w., na co dowodem jest macewa z 1289 r. Nekropolia ta przetrwała do 1454 r, kiedy król Jan Luksemburski przekazał ją miastu wraz z całym pożydowskim mieniem. Wiadomo, iż nagrobki z tego cmentarza zostały wykorzystane jako materiał budowlany. Trzy z nich odnaleziono po latach; obecnie znajdują się w świdnickim Ratuszu w Muzeum Dawnego Kupiectwa. |
||
 |
Nagrobek Chany córki Icchaka, zmarłej 20 cheszwan 5050, tj. 5 XI 1289 r. Pomnik... niewiasty pani Chany, córki pana Icchaka, |
 |
Nagrobek Druchny córki Sabataja, zmarła 12 elul 5122, tj. 2 IX 1362 r.
Macewa odnaleziona w połowie lat siedemdziesiątych XX w. na skarpie przy ul. Wrocławskiej. Biada mi i płaczę nad śmiercią mej żony, pani Druchny córki uczonego pana Sabataja. |
 |
Nagrobek Icchaka syna Sabataja, zmarł 17 elul 5142, tj. 27 VIII 1382 r.
Kamień obtłuczony w górnej jego części, został odnaleziony w 1988 r. obok fontanny na rogu Rynku i ul. Pułaskiego; użyto go najprawdopodobniej jako budulca do fundamentów pręgierza. ... wierny pan Icchak syn pana Sabataja; który odszedł do do wieczności |
Drugi cmentarz żydowski w Świdnicy istnieje od 1815 r. i ma powierzchnię 0,4 ha. Znajduje się przy skrzyżowaniu ul. Esperantystów z ul. Stęczyńskiego, na szczycie niewielkiego wzgórza. Jest otoczony murem z ażurowym wykończeniem, ale po bramie i furtce pozostały tylko słupy. Nie zachowała się także umieszczona na ogrodzeniu w latach dziewięćdziesiątych tabliczka informacyjna. Ogrodzenie nie jest oryginalne, zostało ustawione w przeciągu kilku ostatnich lat. Zaraz po wejściu na teren cmentarza zaczyna się długi szpaler drzew prowadzący w głąb nekropolii. Nie tylko w tym miejscu, ale na całym terenie cmentarza, drzewostan jest najlepiej zachowanym elementem tego miejsca. Za wejściem z lewej strony znajdują się powojenne nagrobki. Większość z nich jest zdewastowana, brak tablic inskrypcyjnych, a te wciąż istniejące są albo niekompletne, albo już słabo czytelne. Idąc tą ścieżką w głąb można odnaleźć szczątki przedwojennych nagrobków, ale są one w jeszcze gorszym stanie niż te nowsze. Niektóre z nich nie mają w ogóle tablic inskrypcyjnych, po innych pozostały tylko niewielkie pagórki. Zachował się - choć w 1/3 zniszczony - znacznej wielkości nagrobek z niemiecko-hebrajską inskrypcją; niestety stopień uszkodzenia uniemożliwia rozszyfrowanie daty śmierci i nazwiska osoby tam pochowanej. Przy głównej alei prowadzącej w głąb cmentarza znajduje się niewielka płyta pamiątkowa ze słabo już czytelnym napisem: "19 IV 1943 W XX ROCZNICĘ POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM. OFIAROM FASZYZMU CZEŚĆ ICH PAMIĘCI ŚWIDNICA 19 IV 1963."
Idąc tą aleją w głąb odnajdujemy przedwojenne nagrobki. Wśród krzewów i traw można dostrzec kilkanaście nagrobków; wszystkie zniszczone, niemal wszystkie bez płyt inskrypcyjnych. Widok bardzo przygnębiający. Na końcu alei znajduje się bardzo dobrze zachowany granitowy grobowiec. Niestety pomalowany, bez płyty inskrypcyjnej, częściowo rozkopany. Cmentarz we wrześniu 2005 r. był sprzątany z inicjatywy Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego przez gimnazjalną młodzież. Niestety obecnie nie widać efektów tych wysiłków. Pięknie usytuowany na wzniesieniu cmentarz, ze wspaniale zachowanym drzewostanem, nie zdołał obronić się przed wandalami i złodziejami. Widok nekropolii z zewnątrz robi wielkie nadzieje co do jego wnętrza. Niestety wewnątrz odnajdujemy tylko skorupki historii. tekst & zdjęcia: Małgorzata Frąckowiak |
|||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem. Korespondentom gwarantujemy dyskrecję. |
|||
 |
|||
| Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim. Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji. |
|||
| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |