Gmina ¿ydowska w Soko³owie Ma³opolskim posiada³a dwa miejsca pochówku. Pierwszy cmentarz jest wzmiankowany w 1687 r. Za³o¿ono go na placu po³o¿onym ok. 150 m na pó³nocny wschód od rynku, u zbiegu obecnych ulic Kochanowskiego i Szewskiego. Wiadomo, ¿e w okresie miêdzywojennym cmentarz by³ ogrodzony wysokim drewnianym p³otem, w jego obrêbie znajdowa³ siê drewniany ohel. Cmentarz uleg³ dewastacji w podczas II wojny ¶wiatowej oraz w okresie pó¼niejszym. W latach PRL na jego terenie zbudowano magazyny, obecnie w tym miejscu funkcjonuje punkt sprzeda¿y opa³u i paliw. Kilkana¶cie lat temu w budynku przylegaj±cym do budynku wagi towarowej urz±dzono ohel, w którym umieszczono dwie wspó³czesne macewy:
- zmar³ego w dn. 13 stycznia 1849 r. (19 tewet 5609 r.) cadyka Elimelecha Weissbluma z Rudnika, syna Menachema Isachara z Przeworska, wnuka Eleazara z Le¿ajska, prawnuka s³ynnego Elimelecha z Le¿ajska,
- jego syna, zmar³ego w dn. 22 lipca 1910 r. (15 tamuz 5670 r.) Eleazara z Rudnika, autora ksiêgi Badania Melecha (hebr., Miszna le-Melech).
Klucz do ohelu udostêpniaj± pracownicy firmy dzia³aj±cej na terenie zniszczonego cmentarza.
Drugi cmentarz za³o¿ono prawdopodobnie w XVIII w. na dzia³ce po³o¿onej na pó³nocny wschód od miasta, przy obecnej ul. Okulickiego. Równie¿ ten cmentarz uleg³ znacznej dewastacji. W latach 60-tych na jego czê¶ci wybudowano stacjê benzynow±. Po okrojeniu granic cmentarz zajmuje dzia³kê o powierzchni 5484 m kw., na której - wed³ug szacunkowych danych - zachowa³o siê oko³o 200-300 macew. W 2013 r. Fundacja Ochrony Dziedzictwa ¯ydowskiego zbudowa³a ogrodzenie cmentarza.
tekst: Krzysztof Bielawski
Bibliografia:
A. Potocki, ¯ydzi w Podkarpackiem, Rzeszów 2004
M. Goszty³a, M. Proksa, Kirkuty Podkarpacia, Przemy¶l 2001