Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
SŁUPSK (STOLP)    

Cmentarz żydowski w Słupsku został założony w 1815 r. przy Totenweg, obecnej ul. Kaszubskiej. Pierwszą pochowaną na nim osobą była Hinde Abraham, zmarła w wieku 71 lat. W latach 1907-1908 przy wejściu wzniesiono okazały dom przedpogrzebowy zaprojektowany przez E. Rosera - murowany budynek na planie prostokąta, z charakterystycznymi ryzalitami o półkolistym zwieńczeniu.

Podczas drugiej wojny światowej cmentarz uległ dewastacji. W 1941 r. nazistowskie władze zmusiły gminę żydowską do sprzedaży cmentarza. Część działki przyłączono do sąsiedniego cmentarza miejskiego, część wydzierżawiono ogrodnikowi Albertowi Reetzowi z przeznaczeniem na gospodarstwo ogrodnicze. A. Reetz wykorzystał niektóre nagrobki m. in. jako fundamenty szklarni.

Po 1945 r. opuszczony cmentarz stopniowo niszczał. Pomimo dewastacji, wciąż znajdowała się na nim pewna liczba macew. W latach siedemdziesiątych władze Słupska podjęły decyzję o usunięciu pozostałych nagrobków. Na krótko przed rozpoczęciem robót, słupczanin Warcisław Machura wykonał na cmentarzu serię fotografii. Teren cmentarny włączono do pobliskiego cmentarza komunalnego. Budynek dawnego domu przedpogrzebowego został zajęty przez Pracownię Konserwacji Zabytków.

W 1994 r. na cmentarzu odsłonięto pomnik, nawiązujący kształtem do macewy o półkolistym zwieńczeniu, z napisem w językach hebrajskim i polskim o treści: "Pamięci Żydów, których prochy spoczywają w tej ziemi. Mieszkańcy i władze miasta Słupska. 1994".

W 2009 r. aleja biegnąca przy ogrodzeniu cmentarza otrzymała nazwę ul. Rabina dr Maxa Josepha - ostatniego rabina Słupska.

Nieliczne fragmenty odnalezionych nagrobków zabezpieczono w dawnym domu przedpogrzebowym.

W ostatnich latach Warcisław Machura - wicedyrektor oraz nauczyciel historii w II Liceum Ogólnokształcącym w Słupsku - wykonał dokumentację części macew.

tekst: Krzysztof Bielawski
zdjęcia: Warcisław Machura

Cmentarz żydowski w Słupsku Dawny dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim w Słupsku Cmentarz żydowski w Słupsku Cmentarz żydowski w Słupsku
Poszukujemy wszelkich informacji o Żydach ze Słupska i ich nekropolii.
Czekamy też na relacje osób, które pamiętają ten cmentarz z okresu przed II wojną światową.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas