Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
SEROCZYN

Cmentarz żydowski w Seroczynie znajduje się około 280 m na północny zachód od centrum miejscowości, przy ul. Glinianej i zajmuje działkę na planie zbliżonym do kwadratu, o powierzchni 0,7824 ha.

Data założenia cmentarza nieznana. Prawdopodobnie powstał w pierwszej połowie XIX w. - istnienie kahału w Seroczynie wzmiankowano w 1820 r., przychody z pogrzebów odnotowano w 1830 r. Na początku XX w. cmentarz posiadał drewniane ogrodzenie z zadaszoną bramą.

Podczas drugiej wojny światowej rozpoczęła się dewastacja cmentarza. Część nagrobków na polecenie Niemców wykorzystano do utwardzania dróg. W procesie destrukcji uczestniczyli też niektórzy mieszkańcy. Niemal wszystkie nagrobki i elementy naziemnej infrastruktury cmentarza zostały usunięte. Granice cmentarza były czytelne dzięki zachowanemu okopowi.

28 sierpnia 1962 r. Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Seroczynie przyjęło uchwałę o zamknięciu cmentarza. W uzasadnieniu podano: "Na terenie wsi Seroczyn znajduje się cmentarz wyznaniowy żydowski o powierzchni 7824 m kw. Cmentarz znajduje się dotychczas pod opieką Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Seroczynie. Ostatnie pochowanie zwłok miało miejsce w roku 1943 i od tego czasu cmentarz jest nieczynny. Nie ma ludności, która mogłaby korzystać z usług tego cmentarza. Cmentarz jest [...] zaniedbany, nieogrodzony, zarośnięty zielskiem i chwastami. Grobów murowanych nie ma. Nagrobków na mogiłach nie ma. Cmentarz wymaga uporządkowania". Zarządzenie w tej sprawie podpisał Minister Gospodarki Komunalnej w dn. 19 grudnia 1963 roku.

W 2011 r. miejscowi społecznicy odzyskali ponad 20 macew znajdujących się na terenie wsi. Dzięki pomocy Yosepha Kutnera z Ziomkostwa Żydów Kutnowskich odczytano część danych osobowych zmarłych:

Mosze syn Zewa, zm. 5 cheszwan 5649 (10.10.1888)
Menachem syn Icchaka, zm. 2 cheszwan 5638 (9.10.1877)
Chana córka Cwi, zm. [...] adar [...]
Sara córka Zeewa, zm. [...] cheszwan [...]
[...] syn Icchaka, zm. [...] tewet [...]
Lea [?) córka Menachema [...]
Iszaj [...] syn Icchaka [...], zm. 18(?) aw 5611 (16.08.1851)
Josef Eliezer syn Awrahama, 19 tewet 5630 (23.12.1869)
Bracha(?) córka Mosze, zm. [...] aw [...]
Cwi syn Aby(?), zm. 2 (20?) cheszwan 5650 (27.10.1889)
Josef syn (?) Mosze (?), zm. 30 szewat [...]
Sara córka Zewa, zm. 2 cheszwan [...]

Wiosną i latem 2012 r. z inicjatywy Klubu Historyczno-Kolekcjonerskiego im. Bogusława Wernera w Seroczynie na cmentarzu przeprowadzono prace porządkowe. W październiku 2013 r. przy wejściu umieszczono tablicę z napisem: "Beit Chaim. Cmentarz żydowski. Prosimy uszanuj miejsce pochówku mieszkańców Twojej miejscowości" . Tablicę zamontował Damian Lewandowski w ramach projektu znakowania cmentarzy żydowskich, realizowanego przez portal Cmentarze-Żydowskie.pl i sfinansowanego przez Hermana Storicka z Larchmont. W październiku 2014 r. prace porządkowe na cmentarzu wykonała Fundacja Rodziny Nissenbaumów. W 2015 r. na cmentarz przewieziono około 20 odnalezionych macew.

Społecznym opiekunem cmentarza jest mieszkaniec Seroczyna Damian Lewandowski. W 2012 r. Ambasada Izraela oraz Żydowski Instytut Historyczny przyznały mu dyplom za działalność na rzecz ochrony dziedzictwa kultury żydowskiej w Polsce.

Brak informacji o statusie własnościowym cmentarza. Obiekt jest ujęty w wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego i nie posiada Karty Cmentarza.

Warto wiedzieć, że na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej (kwatera 32, rząd 7) w ohelu cadyków radzymińskich spoczywa Lewi Icchak z Seroczyna, syn Izraela z Radzymina i wnuk Jakuba Arie Gutermana, założyciela dynastii chasydzkiej w Radzyminie; cadyk w Ladach i Seroczynie.

Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, sygn. 9/55, Decyzje
o zamknięciu cmentarzy i przeznaczeniu ich na inny cel w województwie warszawskim.
Archiwum Główne Akt Dawnych, Centralne Władze Wyznaniowe Królestwa Polskiego,
sygn. 190/1439, Akta tyczące się gminy wyznania mojżeszowego w Seroczynie
w województwie podlaskim.
Kosior K., Seroczyn, [w:] Województwo mazowieckie. Cmentarze żydowskie. Weryfikacja zasobu wykonana przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, red. M. Rymkiewicz, I. Kosyl, [kps] Warszawa 2018.

Cmentarz żydowski w Seroczynie
Seroczyn - teren cmentarza żydowskiego Widok ogólny
kirkut w Seroczynie Macewana cmentarzu
kirkut w Seroczynie

Kobieta bogobojna, skromna i pobożna,
sprawiedliwa pani Pesa Rachel [córka ?].
Zmarła 9 tiszri roku 5620.
Niech jej dusza związana będzie w węzeł życia.

(9 tiszri 5620 r. - 7 październik 1859 r.)

cmentarz żydowski w Seroczynie - macewa
Mąż prawy i prosty [....] Mosze [...]
zmarł 16 tiszri 5645 roku.
Niech jego dusza będzie związana w wieniec życia wiecznego.

(16 tiszri 5645 r. - 4 październik 1884 r.).
cmentarz żydowski w Seroczynie - macewa
Tu spoczywa mąż prawy i prosty Jakow syn Cwi
zmarł [....] według skróconej rachuby.
Niech jego dusza będzie związana w wieniec życia wiecznego.
Seroczyn - kamień nagrobny
Skromna niewiasta, pani [...], córka pana Meira,
zmarła 27 elul 631 roku według skróconej rachuby.
Niech jej dusza związana będzie w węzeł życia"

(27 elul 5631r. - 13 wrzesień 1871 r.).
Seroczyn - kamień nagrobny
Skromna kobieta, pani Rejzel,
córka naszego nauczyciela, rabina Jaakowa Dawida.
Zmarła 22 szwat roku 5633.
Niech jej dusza związana będzie w węzeł życia".

(22 szwat 5633 r.- 19 luty 1873 r.)
Seroczyn - kamień nagrobny
Pan uczciwy i skromny, nasz nauczyciel i rabin Izrael Ber Chaim
zmarł 12 tamuz 628 r. według skróconej rachuby.
Niech dusza jego będzie związana w wieniec życia wiecznego.
(12 tamuz 5628 r. - 1 lipiec 1868 r.)

zdjęcia: Damian Lewandowski
tłumaczenie inskrypcji: Wojciech Tworek, Arie Olewski
Kliknij tu, by zobaczyć geodezyjny plan cmentarza
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas