Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
RYBOTYCZE

Cmentarz żydowski w Rybotyczach jest oddalony około 800 m na południowy wschód od centrum miejscowości, znajduje się na wzniesieniu po wschodniej stronie drogi nr 2078 i zajmuje działkę na nieregularnym planie.

Data założenia cmentarza nie jest znana - powstał nie później niż pod koniec XVIII w., co potwierdza oznaczenie na mapie z 1793 roku.

Przypuszczalnie podczas drugiej wojny światowej rozpoczęła się dewastacja obiektu. Proces niszczenia był kontynuowany w kolejnych latach. Rozebrano ogrodzenie oraz dom przedpogrzebowy. Cmentarz był zaśmiecany i wykorzystywany jako pastwisko. Działka stała się własnością Nadleśnictwa Bircza.

8 grudnia 1961 r. Minister Gospodarki Komunalnej - w następstwie uchwały Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Rybotyczach z 9 lipca 1957 r. - podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza. W dołączonej dokumentacji podano, że cmentarz zajmuje powierzchnię 0,80 ha, a ostatni pochówek odbył się w 1942 roku.

W 2006 r. z inicjatywy Mojżesza Rubinfelda na cmentarzu rozpoczęto prace restauracyjne. Teren został uporządkowany, część działki otoczono ogrodzeniem z żerdzi. Przy wejściu ustawiono pomnik z z napisami "Dla uczczenia pamięci pomordowanych Żydów miasteczka Rybotycze, którzy zginęli śmiercią męczeńską z rąk hitlerowskich oprawców w latach 1939-1945. Rodziny: Rachel Salik, Harold Schwartz, Mojżesz Rab-Rubinfeld" .  Oznakowana została droga dojazdowa. Prace sfinansowali Mojżesz Rubinfeld oraz Rachel Salik-Gans z Paryża. Nadleśnictwo Bircza wykonało na swój koszt nowe ogrodzenie cmentarza. W działania na rzecz uporządkowania i zabezpieczenia cmentarza zaangażowali się m.in. uczniowie Zespołu Szkół Ekologicznych i Agrobiznesu im. W. Szafera w Przemyślu pod opieką Haliny Sekuły, Harold Schwartz-Rab, Ari Taub, Eugeniusz Bakalus i Zdzisław Kulawiec. W 2012 r. wolontariusze ze Stowarzyszenia Magurycz przeprowadzili konserwację ponad 50 macew.

W wyniku zniszczeń w obrębie cmentarza przetrwało około 200 stel z piaskowca i wapienia w różnym stanie zachowania. Cmentarz jest wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie posiada wpisu w rejestrze zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego. Właścicielem obiektu jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Tekst: Krzysztof Bielawski

Dane osobowe odczytane z zachowanych macew. Oprac. Krzysztof Bielawski, Jackie Schwarz
Imię hebrajskie Imię ojca Nazwisko Data śmierci Informacje dodatkowe
Hebrew name Father's name Surname Date of death Additional information
Szejndel Menachem Dawid 24.01 - 22.02.1917
Jamit (?) Awraham Jaakow 23.10.1914 Ojciec kohen
Miriam Szosza Awraham Mosze 03.09.1930
24.09.1900 - 13.09.1901
Rachel Josef 19.02.1889 [?] Ojciec kohen
Inskrypcja nieczytelna
Chaja Ester Awraham Icchak 03.07.1912
Etel Icchak 23.02.1887
Frymet Aharon Josef 16.05.1935
Bejla Icchak 22.03.1934
Sara Aharon 19.01.1933 Ojciec kohen
Guta Awraham 20.11.1921
Bejla Awraham 13.02.1928
Hena Cwi Jehuda 25.02.1924
Chaja [?] Sara Dow 11.12.1935
Inskrypcja nieczytelna
Rywka
Sara Menachem Mendel 23.08.1862
Rachel
Basza Peril Cwi 02.12.1924
Chaja Jehoszua 02.01.1915
Zm. [...] cheszwan [...]
Kobieta, zmarła 2 tamuz [...]
Sara Beniamin 18.01.1917
Toba Gołda Jechiel Alter
Rywka Jaakow 17.05.1914
Miriam Aleksander Zusze 08.02.1915
Bejla Dow Ber
Sara [?] Chaim 16.03.1912
Sara Gitel Cwi L[...]am 03.03. - 31.03. 1919
Ejdel Cwi 29.10.1920
Chana Cwi Meir 05.02.1922
Etel Jaakow 02.10.1916
Cywia Tojwa Menachem Dawid 17.04.1929
Rejzel Chaim Dawid 31.01.1937
Ester Rojza
Fejga Awraham
Machla Szimon 17.11.1900
Recha Josef Mordechaj Rota 10.11.1914 Z Ustrzyk
Inskrypcja nieczytelna
Frymet (?) Bina Mosze Eliezer 08.05. 1931
Chana Pina Mosze Dow 1886-1887 Zmarła w 5647 roku
Inskrypcja nieczytelna
Inskrypcja nieczytelna
Sara Malka Jechiel Icchak 06.11.1936 [?]
Inskrypcja nieczytelna
Jehoszua
Szprynca Josef 20.02.1938
Miriam Pinchas 25.02.1936
Lea Aharon 17.03.1921
Sara Meir Cwi Zmarła 20 cheszwan 569[...]
Tojba Izrael 1930-1931 Zmarła w 5691 roku
Szmuel Mosze Azriel 22.01.1932
Sara Icchak Stummer 04.07.1932
Nisan Stummer
Rywka Awraham Stammer 23.12.1915
Matil Arie Izrael 22.04.1909 Odczyt daty niepewny
Hinda Beniamin 02.01.1903
Mosze Jehuda Jaakow 23.04.1881 Lewita
Jechiel [?] Michel Awraham 11.03.1881 [?]
Awraham Mosze Meir [?]
Nisen Naftali 02.09 - 30.09.1932
Izrael Cwi Chaim 13.05.1938
Nachman Dow Izrael 27.04.1862
Cwi 23.09.1922 - 10.09.1923
Cwi Jehuda Joel 03.12.1911
Efraim Jehuda Zeew Egert [?] 06.08.1934
Szmuel Awraham 05.04.1921 Kohen
Gerszon Jaakow 07.10.1937
Jechiel Icchak Szlomo Meir 07.02.1914
Naftali Zeew 27.09.1920 Lewita
Josef Beniamin 22.02.1919
Aharon Cwi Mosze Dow 23.05.1920
Kohen
Szmuel Menachem Lustig 17.06.1937 Z Gruszowej (?)
Jaakow Meir Chaim Weitzner 31.01.1940
Meir Chaim Weitzner
Awraham Jaakow 06.01.1938
Mordechaj Dawid 03.04.1926 Kohen
Naftali Josef Eliezer 30.03.1926
Naftali Hercel Jehuda Zeew 10.06.1905 Lewita
Izrael Baruch
Chaim Todros Szmuel 20.01.1914 Z Grabowca
Chaim Jaakow Mordechaj 05.03.1908
Inskrypcja nieczytelna
Jaakow Icchak Menachem Mendel 10.04.1936
Josef Nachman Bachman 16.02.1934
Eli Cwi Dow 23.03.1937
Szmuel Beniamin Jechuel [?] Zeew 04.02.1934
Rafael Szmuel Stummer 11.01.1939
Josef Naftali 23.03.1933 Lewita
Efraim Josef
Awraham Mosze Josef Jehuda 13.07.1926
Szaul Josef Kamlet 04.01.1928 Lewita
10.12.1919 Kobieta
Meir Chaim Todros Polland 22.08.1917
Rywa Szlomo 03.04.1914
Zm. w 5672 lub 5673 roku
Mordechaj Josef Aszer Berger 07.06.1915
Aszer Rafael Merzel [?] 28.01.1912
Szloma Zalman Izrael 01.03.1937
Cwi Awraham 01.04.1927
Mosze Jehuda 17.12.1926 Nazwisko w dolnej części nagrobka, niewidoczne na zdjęciu
Symcha Dow Jaakow Jehuda 13.02.1935
Szymon Jehuda Jaakow Jehoszua 26.09.1914
nieczytelna
Izrael Szalom 12.10.1914
Aleksander Zisze Josef 24.02.1931
Baruch Szloma Jaakow Jehoszua 31.03.1890
Hirsz Szymszon 12.11.1892
Rywka Liba Cwi Zeew Wendlinger 23.06.1934
Ester Beniamin Zeew 29.09.1937 Ojciec kohen
Rachel Josef Arie 1931-1932 Zmarła w 5692 roku
  Szmuel Josef    
Cmentarz po zakończeniu prac restauracyjnych (zdjęcia z kolekcji Mojżesza Rubinfelda)
cmentarz żydowski w Rybotyczach cmentarz żydowski w Rybotyczach cmentarz żydowski w Rybotyczach cmentarz żydowski w Rybotyczach
Cmentarz w 2006 r. (zdjęcia: Marek Witucki)
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas