Fragment mapy Płońska z 1934 r. (wersja niemiecka z 1940 r.). z zaznaczeniem cmentarza żydowskiego

Dzięki zachowanym nielicznym zdjęciom oraz grafikom autorstwa Josefa Budko wiadomo, że cmentarz był otoczony murem lub parkanem, od strony ul. Warszawskiej znajdowała się brama oraz budynek, pełniący zapewne funkcję domu przedpogrzebowego. Znaczna część macew była wykonana prawdopodobnie z piaskowca, miała formę pionowych stel, w wielu przypadkach zdobionych polichromiami.

Podczas II wojny światowej na polecenie Niemców nagrobki wyrwano i wykorzystano do utwardzania dróg. Brak szczegółowych informacji o procesie dewastacji w okresie II wojny światowej oraz w latach późniejszych.

W 1946 r. ocalali płońscy Żydzi wznieśli pomnik z napisem: "Męczennikom bestii hitlerowskiej cudem ocaleni współwyznawcy. Wrzesień 1946 rok". Pomnik powstał prawdopodobnie na cmentarzu żydowskim i z czasem został zniszczony.

Po wojnie przez pewien czas na cmentarzu odbywały się pogrzeby, między innymi w 1949 r. pochowano Kalmana Gelbarda. Ostatnie pochówki miały miejsce w latach 50. Zapewne w wyniku stopniowej dewastacji, w kolejnych latach wszystkie naziemne ślady cmentarza uległy całkowitemu zatarciu. W 1961 r. władze oficjalnie zamknęły cmentarz.

W 1966 r. na terenie cmentarza zbudowano sklep Polmozbytu, a w 1976 r. - urządzono stację obsługi pojazdów oraz parking.

W 1983 r. na cmentarzu odsłonięto pomnik z napisem: "Zmarłym, pomordowanym w latach 1939-1945 Żydom polskim. Społeczeństwo Płońska". Pomnik w formie płyty z czerwonego piaskowca, wsparty na 2 filarach i betonowym cokole, z tablicą z Gwiazdą Dawida, zaprojektowała Anna Szalast. Teren ogrodzono i uporządkowano. Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się 8 maja 1983 roku.

W 1999 r. przed pomnikiem ustawiono 3 współczesne macewy z wyrytym tekstem: "Teren stanowi zachowany fragment cmentarza żydowskiego, założonego w 1670 roku na obszarze 33000 metrów kwadratowych. Te kamienie mówią za wszystkich spoczywających na tym cmentarzu i wszystkich pomordowanych Żydów, mieszkańców Płońska. Pamięć zgładzonego cmentarza uczciła Fundacja Rodziny Nissenbaumów".

Przybliżone granice cmentarza na tle współczesnej zabudowy. Oprac. Marek Gierlach

W 2013 r. prywatna firma podpisała ze starostwem powiatowym umowę wieczystej dzierżawy terenu dawnego cmentarza. W kolejnych latach przedsiębiorstwo dwukrotnie występowało o pozwolenie na budowę w tym miejscu centrum handlowego.

W marcu 2015 r. podczas prac budowlanych przy ul. gen. Stanisława Maczka znaleziono fragment nagrobka z cmentarza żydowskiego w Płońsku. Była to żeliwna tablica o wymiarach 46 x 128 cm, z fragmentem epitafium, datowana na 1848 rok.

29 stycznia 2016 r. Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP złożył wniosek o wpisanie cmentarza do rejestru zabytków.

24 lutego 2016 r. na polecenie firmy City Star sp. z o.o. wszystkie elementy pomników zostały rozebrane i wywiezione z cmentarza. Sprawa wywołała oburzenie części mieszkańców Płońska, władz miasta oraz środowisk żydowskich.

26 lutego 2016 r. burmistrz Płońska powiadomił o zdarzeniu Powiatową Komendę Policji w Płońsku, która wszczęła dochodzenie w sprawie znieważenia pomnika.

Bezpośrednio po tym wydarzeniu City Star sp. z o.o. w swoim oświadczeniu poinformowała: " Działając w imieniu użytkownika wieczystego działki położonej przy ul. Warszawskiej 59, nr 1813/8 niniejszym informujemy: Przedmiotowa działka jest w użytkowaniu osób prywatnych od 1990 r. (....) W Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Płońsk uchwalonym w 1997 roku, a zmienionym po raz ostatni w 2015, ww. działka przeznaczona jest pod zabudowę o przeznaczeniu: obiekty produkcyjne i zabudowa usługowa. Obecnie użytkownikiem wieczystym działki jest prywatna spółka, która zrealizowała m.in. budowę parku handlowego Mila. Obecny użytkownik od samego początku zapowiadał realizację kolejnego etapu inwestycji obejmujący przedmiotową działkę, o czym wiedzieli nie tylko potencjalni najemcy, ale również władze Miasta Płońsk. Inwestor poinformował miasto o swoich planach drogą formalną, składając wniosek o wycinkę drzew niezbędną do rozpoczęcia prac budowlanych. Wniosek w tej sprawie złożono dnia 24 września 2015 r. Dla potrzeb inwestycji inwestor zabezpieczył obiekty znajdujące się na działce, celem ich przeniesienia w inne miejsce. (....) Obiekty znajdujące się na przedmiotowej działce nie były zabytkami, nie została też nigdy podjęta uchwała Rady Miasta, która by im nadała status pomników".

2 marca 2016 r. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego przesłała wniosek o wpisanie cmentarza do rejestru zabytków.

Pod koniec marca 2016 r. City Star ogrodziła działkę blaszanym płotem, odcinając całkowicie dostęp do skweru po usuniętych pomnikach.