| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |
PACANÓW
|
||
Cmentarz żydowski w Pacanowie jest położony w odległości około 200 m na północny zachód od Rynku, po zachodniej stronie ul. Stopnickiej. Cmentarz powstał prawdopodobnie w drugiej połowie XVII w. W Etacie Bóżnicznym Okręgu Pacanowskiego na lata 1844-1846 na prace na cmentarzu ("na reparacyą Kierkowa") przeznaczono 1,20 rubla srebrnego. Wiadomo, że w okresie międzywojennym cmentarz zajmował działkę na planie zbliżonym do litery L, przy wejściu znajdował się dom przedpogrzebowy, teren był ogrodzony, a powierzchnia była całkowicie zapełniona grobami. W 1935 r. wartość cmentarza oszacowano na 8000 zł. W latach 1938-1939 gmina żydowska w Pacanowie powzięła działania na rzecz otynkowania domu przedpogrzebowego. |
||
 |
||
| Lokalizacja cmentarza na planie z 1938 r. (Źródło: www.mapywig.org) | ||
Podczas drugiej wojny światowej na cmentarzu chowano ciała zmarłych i zabitych w getcie, m.in. około 60 osób zamordowanych w październiku 1942 r. podczas deportacji pacanowskich Żydów do obozu zagłady w Treblince. Przypuszczalnie w tym czasie rozpoczęła się destrukcja cmentarza. W nieustalonym bliżej roku część nagrobków użyto do ułożenia chodnika przed szkołą, inne posłużyły do utwardzenia podłoża w magazynie Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska". Cmentarz wykorzystywano jako pastwisko. 23 listopada 1958 r. Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Pacanowie wydało uchwałę o zamknięciu cmentarza i przekazaniu go - w części użytkowanej do 1900 r. - pod budowę remizy strażackiej, która miała pełnić także funkcję Domu Ludowego. 12 czerwca 1959 r. Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach zwrócił uwagę na błędy proceduralne, m.in na fakt, że "przekazanie terenu dla Ochotniczej Straży Pożarnej może nastąpić dopiero po uzyskaniu decyzji o zamknięciu cmentarza i pozytywnym załatwieniu wniosku OSP". |
||
"Cmentarz żydowski w Pacanowie zdewastowany w okresie wojny i z braku wyznawców utracił charakter cmentarza |
||
20 września 1960 r. Minister Gospodarki Komunalnej podpisał zarządzenie o zamknięciu i likwidacji cmentarza. W dokumentacji dołączonej do zarządzenia podano: "Cmentarz żydowski w Pacanowie o pow. 7.013 m2 stanowi teren zdewastowany, wartościowe nagrobki i pomniki zostały całkowicie zniszczone w czasie okupacji, obiekt zatracił już charakter cmentarza i właściwie wykorzystywany jest jako pastwisko. Południowa część cmentarza nieczynna jest już od r. 1900. Na części północnej ostatnie pochowanie zwłok miało miejsce w 1942 r. [...] Obiekt ten nie ma urządzonej Księgi Wieczystej i traktowany jest jako mienie opuszczone". tekst: K. Bielawski |
||
| Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem. Korespondentom gwarantujemy dyskrecję. |
||
 |
||
| Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim. Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji. |
||
| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |