Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
NOWE BRZESKO

Cmentarz żydowski w Nowym Brzesku jest oddalony około 1 km na północny zachód od Rynku, około 180 m na zachód od ul. Partyzantów, znajduje się w północnej części działki geodezyjnej nr 123, na nieregularnym planie zbliżonym do wydłużonego prostokąta o wymiarach około 10 x 350 m.

Brak informacji o dacie założenia - cmentarz powstał po 1862 r. Na początku XX w. ogrodzony był drutem kolcza­stym, znajdował się przy nim dom przedpogrzebowy. Wolną od pochówków część działki używano jako pole orne.

Przypuszczalnie podczas drugiej wojny światowej rozpoczęła się dewastacja obiektu, którą kontynuowano w kolejnych dekadach. 17 stycznia 1971 r. Minister Gospodarki Komunalnej - procedując uchwałę Gromadzkiej Rady Narodowej w Nowym Brzesku z 6 listopada 1970 r. - podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza. W dołączonej dokumentacji podano, że cmentarz zajmuje "działkę gruntową nr 123 o powierzchni 35 a 80 m kw., [...] stanowiącą pozahipoteczną własność Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Nieruchomość znajduje się w zarządzie Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Brzesku Nowym. Dzierżawi ją ob. Czesław S[...], zamieszkały w Hebdowie, za czynszem 400 zł rocznie".

W wyniku zniszczeń wszystkie naziemne ślady cmentarza uległy zatarciu - brak jest ogrodzenia, nagrobków, domu przedpogrzebowego, współczesnego oznakowania informacyjnego i upamiętniającego. Granice są nieczytelne. Teren jest porośnięty niepielęgnowaną roślinnością - wysoką trawą, ostrężnicami, krzewami polnymi i samosiejką drzew liściastych.

Brak danych o statusie własnościowym. Obiekt jest wpisany do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie posiada wpisu w rejestrze zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
AAN, Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, sygn. 9/35, Decyzje o zamknięciu cmentarzy
i przeznaczeniu ich na inny cel w województwie krakowskim.
Młynarczyk G., Woźniak T., Nowe Brzesko, [w:] Województwo małopolskie. Cmentarze żydowskie. Weryfikacja zasobu wykonana przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, red. M. Rymkiewicz, I. Kosyl, [kps] Warszawa 2018.
Urbański K., Almanach gmin żydowskich województwa kieleckiego w latach 1918-1939, Kielce 2007.

Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas