Cmentarz żydowski w Narwi jest oddalony około 1,9 km na południe od centrum miejscowości, znajduje się na skraju lasu, około 900 m na południowy zachód od ul. Szlak Żubra i zajmuje działkę nr 969 na planie prostokąta o powierzchni 0,36 ha. Data założenia nie jest znana - cmentarz prawdopodobnie powstał w drugiej połowie XIX wieku.

Cmentarz był czynnie użytkowany do lat drugiej wojny światowej. Jednym z ostatnich pochowanych był Majer Rufka (lub syn Ryfki), zabity przez Niemców podczas ukrywania się w Narwi. W tym czasie rozpoczęła się dewastacja obiektu, kontynuowana w kolejnych dekadach. W Karcie cmentarza z 1983 r. w rubryce "Ogólny stan zachowania" wpisano: "Zdewastowany, ok. 30 kamiennych nagrobków połamanych, zwalonych w jednym miejscu, mogiły nieczytelne", a jako istniejące zagrożenia wskazano "całkowite wyszabrowanie kamiennych płyt, zniszczenie resztek cmentarza". W 1983 r. na cmentarz przewieziono około 70 macew, wydobytych z ul. Piaski.

W ostatnich latach na cmentarzu prowadzone były prace porządkowe, wykonywane z inicjatywy m.in. Narwiańskiego Ośrodka Kultury oraz Artura Cyruka - wychowawcy w Areszcie Śledczym w Hajnówce. W 2016 r. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego we współpracy z ESJF European Jewish Cemeteries Initiative ogrodziła cmentarz.

Obecnie w obrębie cmentarza znajduje się kilkadziesiąt nagrobków w różnym stanie zachowania, w formie stel z granitu i piaskowca oraz betonowych obmurowań. Cmentarz posiada ogrodzenie z betonowych przęseł prefabrykowanych z metalową furtką. Przy wejściu znajduje się współczesna tablica informacyjna. Teren porasta las mieszany. Spis zachowanych nagrobków jest dostępny na stronie Fundacji Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich: https://cemetery.jewish.org.pl/list/c_76.

Brak danych o statuse własnościowym. Obiekt jest wpisany do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie posiada wpisu w rejestrze zabytków nieruchomych województwa podlaskiego.

Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
Górska I., Narew, [w:] Województwo podlaskie. Cmentarze żydowskie. Weryfikacja zasobu wykonana przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, red. M. Rymkiewicz, I. Kosyl, [kps] Warszawa 2018.
Narew - cmentarz żydowski [online] https://zapomniane.org/miejsce/narew-cmentarz-zydowski/ [dostęp: 07.01.2021].
Walkiewicz A., Karta cmentarza nr 13553, [bmw] 1983.
Wiśniewski T., Bóżnice Białostocczyzny. Żydzi w Europie wschodniej do roku 1939, Białystok 1992.
zdjęcia: Artur Cyruk