Cmentarz żydowski w Mszczonowie znajduje się ok. 700 m na północ od Nowego Rynku, przy ul. Poniatowskiego i trasie E67.

Cmentarz powstał w 1763 r. na placu o wymiarach "70 na 70 łokci" . W 1927 r. zajmował działkę o wymiarach 103 x 111 x 128 x 133 m. Wejście znajdowało się od strony ul. Poniatowskiego, w południowo-wschodnim narożniku. Przy bramie stał dom przedpogrzebowy o wymiarach podstawy 17 x 5 m.

Cmentarz uległ daleko posuniętej dewastacji. Został zamknięty do celów grzebalnych na podstawie uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z 15 września 1964 r. W latach 80. istniało na nim nielegalne boisko. Z jego powierzchni wydzielono działkę geodezyjną nr 40/4, która została częściowo zabudowana. Do dziś w obrębie cmentarza przetrwało jedynie około 100 nagrobków, z których najstarsze datowane są na lata 1772, 1778, 1784, 1788 i 1791.

Na początku XXI w. cmentarz (z wyłączeniem działki 40/4) został wtórnie ogrodzony i uporządkowany. Odbudowano ohel nad grobami cadyka Jakowa Dawida syna Izraela Icchaka z Warki (zm. 10 listopada 1877 r.) oraz Aharona ha-Kohena syna Mosze - nadarzyńskiego dajana, zięcia cadyka Menachema Mendla z Warki (zm. 25 sierpnia 1873 r.). Prace wykonano na zlecenie Renaty Singer, rabina Josepha Singera, rodziny Boim oraz Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Właścicielem działki jest FODŻ. Klucze do bramy przechowują mieszkańcy posesji przy ul. Księcia Poniatowskiego 26. Spis ponad 70 zachowanych nagrobków jest dostępny na stronie Fundacji Dokumentacji Cmentarzy Żydowskich: https://cemetery.jewish.org.pl/list/c_15/ile_0 .

tekst & zdjęcia: K. Bielawski
Kliknij tu, by obejrzeć film nakręcony na cmentarzu w 2002 r.