Podczas drugiej wojny światowej cmentarz uległ daleko posuniętej dewastacji. Na rozkaz Niemców część macew wyrwano i wykorzystano do utwardzenia ulic w Leżajsku. Rozkopano grób cadyka Elimelecha. Zniszczenie jego grobu przyczyniło się do powstania hagiograficznej legendy głoszącej, że wykopany z grobu cadyk miał tak groźnie patrzyć, że polscy robotnicy i pilnujący ich niemieccy żandarmi uciekli w przestrachu, a wkrótce dopadły ich choroby i męczarnie. Według innej relacji, na polecenie Niemców kości cadyka wydobyli mieszkańcy Leżajska Józef O. i Józef Ż. pod nadzorem żandarmów Johanna Keipra, Stanisława Wernera i Michała Nabrzeżnego. Drewniany ohel został rozebrany, wyrzucono na powierzchnię kości, które później leżały pod drzewami. Czaszkę Elimelecha miejscowy wyrostek obnosił na kiju i straszył nią dzieci.

W latach okupacji na cmentarzu Niemcy dokonywali egzekucji Żydów. Prawdopodobnie ostatnimi pochowanymi były ofiary mordu z 11 lutego 1945 r., podczas którego członkowie Narodowej Organizacji Wojskowej zabili w Leżajsku 11 Żydów.

Po 1945 r. cmentarz stopniowo niszczał. Władze miasta posadziły na nim kilkadziesiąt drzew, planowały urządzenie zieleńca. W 1960 r. Baruch Safier, ostatni leżajski Żyd, w liście do Prezydium Powiatowej Rady Narodowej pisał: "Odnośnie cmentarza, osobnicy grają tam w karty, pasą na nim krowy i konie, chodzą świnie i kury, przewozi się przez cmentarz wywozy kloaczne i zrobiono przez cmentarz centralną drogę". W tym samym roku na polecenie Prezydium Miejskiej Rady Narodowej wydobyto część macew użytych do utwardzenia Rynku i przewieziono je na cmentarz. Prace przerwano, ponieważ w opinii urzędników "wydobyte płyty przedstawiały kupę gruzu i nie stanowiły żadnej wartości", a nagrobki zalano asfaltem. Cmentarz PMRN wydzierżawiło Janowi Z. Według oświadczenia B. Safiera, część macew użyto do wybudowania "grobowca dla Polaków, którzy zostali zabici przez Niemców". Również w 1960 r. staraniem środowisk chasydzkich rozpoczęto odbudowę ohelu cadyka Elimelecha.

24 sierpnia 1957 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Leżajsku przyjęło uchwałę o zamknięciu cmentarza. Ostateczną decyzję w tej sprawie wydał Minister Gospodarki Komunalnej w zarządzeniu z 8 grudnia 1961 roku.

W 1988 r. Fundacja Rodziny Nissenbaumów wykonała ogrodzenie cmentarza i rozbudowała ohel.

W wyniku restytucji mienia przedwojennych gmin żydowskich, właścicielem cmentarza stała się Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. W 2007 r. FODŻ, przy wsparciu ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, urządziła na cmentarzu lapidarium, zabezpieczając macewy odnalezione w różnych punktach miasta. Rok później FODŻ sfinansowała wykonanie i umieszczenie przy wejściu na cmentarz tablicy upamiętniającej Żydów Leżajska.

Obecnie cmentarz jest ogrodzony (według niepotwierdzonych źródeł ogrodzenie nie obejmuje całej powierzchni). W północno-zachodnim narożniku stoi ohel Elemilecha - jednokondygnacyjny budynek na planie zbliżonym do kwadratu o przybliżonych wymiarach 11 x 11 m, kryty dachem dwuspadowym. We wnętrzu znajdują się trzy pomieszczenia. Sala główna mieści okratowaną macewę Elimelecha, z hebrajską inskrypcją: "Tu pochowany nasz pan i nasz mistrz, mąż bogobojny, pan Elimelech syn pana Eliezera Lipmana, autor księgi Łagodność Elimelecha, odszedł 21 adar roku 547. Niech dusza jego będzie związana w wieniec życia wiecznego". Na ścianach sali głównej przytwierdzono drugą tablicę epitafijną Elimelecha z Leżajska oraz mniejsze tabliczki upamiętniające:
- Eliezera syna Elimelecha, zmarłego w dn. 26 lutego 1813 r. (26 adar 5573 r.) cadyka w Chmielniku, autora księgi Orach le-Cadik ,
- Eleazara Lipę syna Elimelecha, zmarłego w dn. 14 lipca 1806 r. (28 tamuz 5866 r.) cadyka w Leżajsku,
- Menachema Isachara syna Eliezera , zmarłego w dn. 5 lutego 1814 r. (17 tamuz 5574), pochowanego w Przeworsku,
- Naftalego syna Eleazara, zmarłego w dn. 7 listopada 1844 r. (25 cheszwan 5605 r.) cadyka w Leżajsku,
- Natana Jechezkiela syna Cwi Hirsza, zięcia Elimelecha z Leżajska,
- Izraela, zięcia Elimelecha z Leżajska.

We wnętrzu sali głównej ustawiono macewę Eliezera syna Elimelecha z Leżajska. Jest to najstarszy w Polsce oryginalny nagrobek cadyka. Pomieszczenia boczne ohelu przeznaczone są na sale modlitewne, oddzielne dla mężczyzn i kobiet.

W sąsiedztwie ohelu wtórnie ustawiono kilkadziesiąt odzyskanych nagrobków. Są to stele z piaskowca i betonu, z napisami w językach hebrajskim, sporadycznie w języku polskim. W narożniku południowo-zachodnim znajduje się lapidarium w formie muru z przytwierdzonymi do niego macewami.

W ostatnich latach cmentarz był kilkakrotnie dewastowany. W 2008 r. na ohelu namalowano antysemickie napisy, w 2010 r. uszkodzono ogrodzenie. W 2018 r. pozostawione w ohelu znicze i kwitlech doprowadziły do pożaru i zniszczenia wnętrza budynku.

Cmentarz jest praktycznie codziennie odwiedzany przez pielgrzymów. W ostatnich latach w pobliżu cmentarza Fundacja Chasydów Leżajsk - Polska zbudowała ośrodek mieszczący mykwę, synagogę, stołówkę i pokoje gościnne.

Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
•  AAN, Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, sygn. 9/52.
•  AAN, Urząd do Spraw Wyznań, sygn. 45/485a.
• Bromberg-Bytkowski Z., Juedisches Archiv: Mitteilungen des Komitees "Juedisches Kriegsarchiv",
Wien 1916, s. 39, 44.
• Fijałkowski P., Kuwałek R., Litwin W., Leżajsk. Szlak chasydzki, Warszawa 2008.
•  Gładyś B., Rozwój chasydzkiego ośrodka pielgrzymkowego w Leżajsku, "Peregrinus Cracoviensis" 2006, zeszyt 17.
•  Horn M., Regesty dokumentów i ekscerpty z Metryki Koronnej do historii Żydów w Polsce (1697-1795). T. II: Rządy Stanisława Augusta (1764 - 1795), Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1984.
• Kułacz S., In memoriam - żołnierze polegli i zmarli w Leżajsku oraz najbliższej okolicy (1914- 1915) [online] https://www.academia.edu/ [dostęp: 31.12.2020].
•  Potocki A., Żydzi w Podkarpackiem, Rzeszów 2004.
•  Tam był kiedyś mój dom... Księgi pamięci gmin żydowskich, red. M. Adamczyk-Garbowska, A. Kopciowski, A. Trzciński, Lublin 2009.
•  Ulas Urbański J., Święta Kuczek już nie będzie. Żydzi w Leżajsku [online] http://ulas2.republika.pl/ulas.htm [dostęp: 04.03.2018].
•  Wodziński M., Groby cadyków w Polsce, Wrocław 1998.