| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |
| KOWAL |
|
Cmentarz żydowski w Kowalu znajduje się w północno-wschodniej części miasta, w pobliżu skrzyżowania ulic Dobiegniewskiej i bł. Dominika Jędrzejewskiego. Nekropolia zajmuje działkę o numerze geodezyjnym 041801_1.0001.1134, na nieregularnym planie, o powierzchni 12030 m kw. Na mapie wydanej w 1930 r. przez Wojskowy Instytut Geograficzny teren cmentarza zajmował działkę w kształcie zbliżonym do prostokąta. Cmentarz powstał w XVI wieku. 24 grudnia 1568 r. kasztelan brzeski i starosta kowalski Rafał Działyński podpisał akt przekazania gruntu na cmentarz. Akt określał także wysokość opłat dla starosty z tytułu chowania zmarłych: 12 gr od osoby dorosłej i 7 gr od dziecka do 12 lat. W 1634 r. Władysław IV zaaprobował prawo Żydów z Kowala do "domów, gruntów, w których teraz mieszkają, bożnicy i kierchowa". Oba dokumenty zostały potwierdzone przez Stanisława Augusta Poniatowskiego 19 sierpnia 1765 roku. W okresie międzywojennym cmentarz był ogrodzony parkanem, znajdowały się na nim dwa budynki: drewniany, kryty dachówką pełniący funkcję stróżówki oraz murowany, używany prawdopodobnie jako dom przedpogrzebowy. |
|
 |
 |
Cmentarz w Kowalu. Rodzina przy grobach Jaakowa syna Awiezera Borensteina (zm. 14 czerwca 1913 r.) |
|
W wyniku dewastacji w czasie drugiej wojny światowej oraz w kolejnych dekadach cmentarz uległ daleko posuniętej destrukcji. Obecnie w jego obrębie nie ma nagrobków, zniszczone zostały zabudowania i ogrodzenie. Teren jest zaśmiecony i porośnięty gęstymi krzewami, w porze wegetacji znacznie ograniczającymi dostęp. W 2023 r. przy ul. bł. Dominka Jędrzejewskiego Fundacja Ari Ari ustawiła drewnianą tablicę z napisem upamiętniającym cmentarz oraz miejscową społeczność żydowską. Właścicielem cmentarza jest Gmina Miasto Kowal. Obiekt nie jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa kujawsko-pomorskiego, figuruje w gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków. tekst: K. Bielawski |
|
Poszukujemy informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem. Korespondentom gwarantujemy dyskrecję. |
|
 |
|
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim. Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji. |
|
| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |