Cmentarz żydowski w Kolbuszowej jest oddalony około 1,8 km na południowy zachód od Rynku, znajduje się po południowej stronie ul. Krakowskiej i zajmuje działkę geodezyjną nr 260, na nieregularnym planie, o powierzchni 1,72 ha.

Według niepotwierdzonych informacji, cmentarz powstał w 1736 r. lub w 1830 roku. Służył jako miejsce pochówku zmarłych z Kolbuszowej oraz pobliskich miejscowości. W 1910 r. pochowano na nim chasydzkiego rabina Awrahama Aharona Teitelbauma, syna Jekutiela Jehudy Teitelbauma z Syhotu, przewodniczącego sądu rabinicznego w Kolbuszowej. Podczas drugiej wojny światowej na cmentarzu chowano ofiary Zagłady. Prawdopodobnie w tym czasie rozpoczął się proces dewastacji cmentarza, kontynuowany w kolejnych dekadach.

Około 1 sierpnia 1944 r. na cmentarzu zostali rozstrzelani dwaj Żydzi (prawdopodobnie Lejbusz Nesel i Naftali Kaner), którzy wyszli z ukrycia po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną. Według niezweryfikowanych źródeł, sprawcami mordu mieli być Stanisław Z., kierowca o nieznanym nazwisku oraz K. z Sędziszowa Małopolskiego

W 1953 r. na grobach ofiar Zagłady ustawiono nagrobek z lastriko z napisem: "Obywatele polscy narodowości żydowskiej, ofiary terroru faszystowskiego z roku 1943. Kolbuszowa 1953 r. Społeczeństwo Kolbuszowej".

W 1989 r. Fundacja Rodziny Nissenbaumów podjęła starania na rzecz naprawienia ogrodzenia i uporządkowania cmentarza.

Obiekt uległ daleko posuniętej destrukcji. W jego obrębie znajduje się około 200 nagrobków w formie stel z piaskowca, z których najstarszy upamiętnia Elijahu Becalela syna Szaloma, zmarłego 29 marca 1858 roku. Zachowane nagrobki stanowią niewielki procent przedwojennej liczby macew. Około 2010 r. z inicjatywy prowadzonego Izraela Meira Gabaja ze Stowarzyszenia "Ohele Cadyków" nad grobami miejscowych rabinów Jechiela syna Aszera Jeszaji Rubina (zm. 22 czerwca 1860 r.) oraz Aszera Jeszaji syna Jechiela Rubina (zm. 12 września 1914 r.) zbudowano ohel z nieotynkowanej cegły, a przed wejściem do niego w miejscu domniemanego pochówku rabina Abrahama Arona syna Jekutiela Jehudy Teitelbauma z Sighetu Marmatiei ustawiono drewniane ogrodzenie z tablicą inskrypcyjną. Granice cmentarza są czytelne dzięki reliktom betonowego muru i uzupełniającego go stalowego płotu. Wejście jest możliwe przez niezamykaną bramę. Teren porasta las mieszany.

Brak danych o stanie własnościowym. Cmentarz jest wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie posiada wpisów gminnej ewidencji zabytków oraz w rejestrze zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego.

Spis zachowanych nagrobków jest dostępny na stronie http://www.shtetlinks.jewishgen.org/.

Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
Kwiek K., Nie chcemy Żydów u siebie. Przejawy wrogości wobec Żydów w latach 1944-1947, Warszawa 2021.
Zaleszic N., Di martirologie fun di kolbuszower Jidn [w:] Pinkes Kolbuszow,
red. M.I. Biderman, New York 1971.