| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |
| GOSTYNIN | ||
Cmentarz żydowski w Gostyninie jest oddalony około 1 km na południowy zachód od Rynku, znajduje się po północnej stronie ul. Gościnnej, na terenie dawnej wsi Rataje i zajmuje działkę na planie zbliżonym do litery L o powierzchni 0,83 ha. Od zachodu cmentarz styka się z zalewem utworzonym na rzece Skrwie. Data założenia nie jest znana - cmentarz powstał przypuszczalnie na początku XIX w. Jego lokalizację zaznaczono na opracowanej w 1839 r. Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego. Dochody "z kierchala" wyszczególniano w Etatach kasy bóżniczej od 1847 roku. W 1888 r. na cmentarzu pochowano Jechiela Meira Lipszyca - rabina i cadyka w Gostyninie. Nad jego grobem zbudowano ohel. |
||
 |
 |
 |
| Cmentarz żydowski w Gostyninie przed wojną (źródło: Pinkas Gostynin) | ||
Podczas drugiej wojny światowej rozpoczął się proces dewastacji obiektu, kontynuowany w kolejnych dekadach. 9 października 1964 r. Minister Gospodarki Komunalnej - w następstwie uchwały Prezydium Miejskiej rady Narodowej w Gostyninie - podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza. W dołączonej dokumentacji podano: "pow. 0,83 ha, nieczynny od 1945 r., nieogrodzony, zupełnie zdewastowany i pozostaje bez opieki". Według relacji mieszkańców, ostatnie naziemne elementy cmentarza usunięto w latach 70. podczas budowy osiedla mieszkaniowego "Wspólna". Przez cmentarz przeprowadzono napowietrzną linię elektroenergetyczną, znajdowało się na nim boisko. Pod koniec lat 80. w planie zagospodarowania cmentarz przewidziano jako teren rekreacyjny. |
||
 |
||
| Cmentarz żydowski w Gostyninie (foto: Radosław Rękawiecki) | ||
W 2010 r., Jan Żuchowski w nawierzchni drogi leśnej do wsi Skrzany znalazł fragment macewy. W 2011 r. Społeczny Komitet ds. Macew Gostynińskich zabezpieczył destrukty nagrobkówużytych prawdopodobnie przez Niemców do utwardzenia drogi. W 2018 r. z inicjatywy społeczników z grupy "Wielokulturowy Gostynin" na cmentarzu ustawiono gabion z odnalezionymi fragmentami macew i kamienną stelę z napisem: "Cmentarz Żydowski. Miejsce spoczynku cadyka Jechiela Meira Lipszyca (1816-1888) i gostynińskich Żydów. Niech ich pamięć będzie błogosławiona. Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny, Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego". Właścicielem cmentarza jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Obiekt jest wpisany do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie posiada wpisu w rejestrze zabytków nieruchomych. Tekst: Krzysztof Bielawski |
||
| Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem. Korespondentom gwarantujemy dyskrecję. |
||
 |
||
| Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim. Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji. |
||
| strona główna | cmentarze | warto wiedzieć | księga gości | napisz do nas |