GOLINA |
|
|
|
Cmentarz żydowski w Golinie został założony prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX w., wraz z utworzeniem miejscowej gminy wyznaniowej. Cmentarz powstał we wschodniej części miejscowości, na południe od drogi do Konina, obecnej ul. 1 Maja 52.
Historia cmentarza jak dotąd nie doczekała się szczegółowego udokumentowania. Obiekt został zniszczony w latach drugiej wojny światowej, kiedy na jego terenie wzniesiono zabudowania. Proces dewastacji trwał także po wyzwoleniu. W archiwach Żydowskiego Instytutu Historycznego zachowały się dokumenty dotyczące profanacji cmentarza w 1948 r., kiedy robotnicy firmy Bacutil podczas prac kanalizacyjnych rozkopali groby, rozrzucając wydobyte kości. W latach PRL na cmentarzu funkcjonował zakład utylizacji zwierząt.
Wszelkie naziemne ślady cmentarza uległy zatarciu.
Jak wynika z rozmów z pracownikami konińskiej delegatury Urzędu Ochrony Zabytków, zachował się jedynie budynek dawnej stróżówki. Prawdopodobnie w latach 80-tych na skraju cmentarza z inicjatywy Łucji Pawlickiej-Nowak z Muzeum w Koninie na skraju cmentarza ustawiono głaz z tablicą z napisem: "Cmentarz żydowski. Teren prawnie chroniony. Uszanuj miejsce spoczynku zmarłych".
|
|
|
|
|
foto: Krzysztof Grochowski |
foto: Krzysztof Grochowski |
foto: Mateusz Pałucki |
foto: Krzysztof Grochowski |
|
|
|
|
foto: Krzysztof Grochowski |
foto: Krzysztof Grochowski |
foto: Krzysztof Grochowski |
foto: Krzysztof Grochowski |
W 2007 r. na terenie miasta znaleziono granitowy nagrobek, z inskrypcją w języku hebrajskim o treści: "Tu pochowana kobieta pani Chawa córka pana Zeliga błogosławionej pamięci, zmarła i została pochowana w dniu [...] szewat [...]".
Wiosną 2014 r. w opuszczonym budynku w Golinie przy ul. Mickewicza odnaleziono kolejnych 8 macew, wykorzystanych do budowy stropu piwnicy. Na podstawie dostarczonych fotografii udało się odczytać dane osobowe niektórych zmarłych: Mosze syn Icchaka Jehudy ( 24 siwan 5687 r. - 24 czerwca 1927 r.), Dawid Aharon syn Cwi Eliezera Stiller (zm. 6 kislew 5693 r. - 5 grudnia 1932 r.), Jenta córka Jehudy Lejba, żona Michela.
tekst: K. Bielawski |
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję. |
|
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji. |