Cmentarz żydowski w Gębicach znajduje się około 700 m na południowy wschód od Rynku, przy ul. Leśnej. Cmentarz został założony w XIX w. i służył jako miejsce pochówku mieszkańców Gębic, Kwieciszewa i Ruzieniewa.
Brak bliższych informacji o historii cmentarza. W latach 30. XX w. stanowił własność miasta. 31 stycznia 1964 r. Minister Gospodarki Komunalnej - w odpowiedzi na uchwałę Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Gębicach z 16 sierpnia 1957 r. - podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza.
Obiekt uległ daleko posuniętej dewastacji. W wyniku zniszczeń na jego terenie znajdują się dwa destrukty nagrobków. 3 września 2014 r. z inicjatywy Marcina Natana Dudka-Lewina na cmentarzu odsłonięto stelę z czarnego granitu z napisem w językach polskim, hebrajskim i niemieckim: "Cmentarz żydowski w Gębicach. Pamięci Żydów tu spoczywających. Niech dusze ich będą związane w wieniec życia wiecznego". Projekt zrealizowała Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego".
Obiekt jest wpisany do gminnej i wojewódzkiej ewidencji zabytków, nie figuruje w rejestrze zabytków nieruchomych województwa kujawsko-pomorskiego.
Tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
AAN, Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, sygn. 9/27, Decyzje o zamknięciu cmentarzy i przeznaczeniu ich na inny cel w województwie bydgoskim, k. 5.
Kawski T., Gminy żydowskie pogranicza Wielkopolski, Mazowsza i Pomorza w latach 1918-1942,
Toruń 2007, s. 81-82.
|