Cmentarz żydowski we Frampolu jest oddalony około 200 m na północny zachód od Rynku, znajduje się u zbiegu ul. Ogrodowej i ul. Cmentarnej.
Przed 1939 r. powierzchnia cmentarza wynosiła 0,74 ha, teren był ogrodzony murem kamiennym i płotem drewnianym.
Podczas drugiej wojny światowej Niemcy rozstrzeliwali na cmentarzu miejscowych Żydów, między innymi jesienią 1942 r. zabii na nim około 200 osób. Ciała ofiar pogrzebano w zbiorowym grobie.
Cmentarz uległ daleko posuniętej dewastacji. W piśmie wysłanym 4 sierpnia 1948 r. do starostwa wójt gminy stwierdził: "Po wymordowaniu Żydów przez Niemców w listopadzie 1942 r. cmentarz żydowski we Frampolu pozostał bez żadnej opieki. Kierownik miejscowej mleczarni K[...] Józef sprzedał miejscowej ludności murowane ogrodzenie cmentarza, a nawet część płyt nagrobkowych, które ludność miejscowa użyła na budowę budynków".
29 czerwca 1959 r. Minister Gospodarki Komunalnej - w następstwie uchwały Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej we Frampolu - podpisał zarządzenie o zamknięciu cmentarza.
W wyniku zniszczeń do dziś w obrębie cmentarza znajduje się około 160 nagrobków w różnym stanie zachowania, z których najstarszy upamiętnia osobę zmarłą między 17 września 1735 r. a 5 września 1736 roku.
W 2006 r. dzięki staraniom Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego i Rady Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa na cmentarzu odsłonięto pomnik z napisem "Miejsce spoczynku około 1000 mieszkańców Frampola narodowości żydowskiej bestialsko zamordowanych przez niemieckich nazistów w listopadzie 1942 roku. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Listopad 2006" . W 2015 r. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego we współpracy z ESJF Gemeinnützige GmbH zur Erhaltung ur Jüdischer Friedhöfe in Europa ogrodziła cmentarz.
Tekst: K. Bielawski
Źródło:
Archiwum Państwowe w Lublinie, Oddział w Kraśniku, Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej we Frampolu,
sygn. 3, Przepisy i zarządzenia ogólne, okólniki.
Kubiszyn M., Śladami Żydów. Lubelszczyzna, Lublin 2011, s. 103.
Trzciński A., Hebrajski epigraf (przyczynek do lokacji Frampola), "Zamojski Kwartalnik Kulturalny" 1998, nr 1(55),
ss. 53-55.
Zdjęcia: Epegeiro