Cmentarz żydowski w Dobrzyniu nad Wisłą został założony około 1575 r., między miastem a brzegiem Wisły, około 250 m poniżej dzielnicy Bugaj. Cmentarz zajmuje działkę geodezyjną nr 1388/2.
Wiadomo, że przed wojną cmentarz nie był ogrodzony, wiodły do niego drewniane schody. W spisie majątku miejscowej gminy żydowskiej z 1939 r. wzmiankowany jest "dom mieszkalny z szopką dla grabarza", który prawdopodobnie stał przy cmentarzu.
Brak dokładnych informacji o losach cmentarza w latach drugiej wojny światowej oraz w późniejszym okresie. Z całą pewnością obiekt uległ częściowemu zniszczeniu w latach 60., podczas przygotowań do budowy Kaskady Dolnej Wisły. Obecnie część cmentarza znajduje się na skarpie Wisły, z jej osuwiska wypadają kości.
foto: Sławomir Topolewski
W 2014 r. znalezione na urwisku kości zostały zebrane przez Jonnego Danielsa z Fundacji From The Depths i pochowane na cmentarzu żydowskim w Warszawie. W obrębie cmentarza nie ma żadnych nagrobków. Pojedyncze fragmenty macew znajdują się w zbiorach Muzeum Dobrzyńskiego, Fundacji From The Depths oraz jednej z mieszkanek Dobrzynia nad Wisłą. W 2017 r. część szczątków ekshumowano i pochowano w kwaterze żydowskiej na cmentarzu komunalnym we Włocławku.
Brak jest jakiejkolwiek współczesnej formy upamiętnienia, granice obszaru grzebalnego są nieczytelne i nieoznaczone.
tekst: K. Bielawski
Źródło: A. Witkowska, Zarys dziejów gminy żydowskiej w Dobrzyniu nad Wisłą w świetle zachowanych źródeł (1507-1939), Toruń 2013 (praca licencjacka)
foto: Agnieszka Witkowska
foto: Agnieszka Witkowska
foto: Agnieszka Witkowska
foto: Agnieszka Witkowska
Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu: jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji, nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.
Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.