Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
DARŁOWO (niem. Rügenwalde)

Cmentarz dawnej gminy żydowskiej w Darłowie (niem. Rügenwalde) jest położony ok. 2 km na południe od miasta, we wsi Rusko (niem. Russhagen), w rozwidleniu trasy nr 37 i dróg lokalnych do wsi Porzecze, na działce geodezyjnej nr 59 (współrzędne geograficzne 54.403151, 16.413018).

Cmentarz został założony w pierwszej połowie XIX w. Początkowo był ogrodzony drewnianym płotem, który pod koniec XIX w. zastąpiono murem. Przy wejściu znajdował się dom przedpogrzebowy.

Według G. Salingera, cmentarz uległ częściowej dewastacji podczas Nocy Kryształowej. Dalszych zniszczeń dokonano po wojnie. 25 listopada 1970 r. Minister Gospodarki Komunalnej wydał decyzję o zamknięciu cmentarza. W 1974 r. na podstawie decyzji Powiatowej Rady Narodowej w Sławnie działka cmentarna została sprzedana Zygmuntowi P., który zamierzał postawić na niej budynek mieszkalny oraz warsztat. 4 maja 1987 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Koszalinie wydał decyzję o wpisaniu cmentarza do rejestru zabytków nieruchomych. Ponieważ wiązało się to z ograniczeniem możliwości zabudowy terenu, a lokalne władze odmówiły Zygmuntowi P. przyznania działki zamiennej, doszło do długoletniego sporu, w który w 2011 r. był zaangażowany Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

W wyniku dewastacji w obrębie cmentarza zachowały się pojedyncze stele z piaskowca, fragmenty obudów nagrobków, relikt muru oporowego oraz starodrzew dębowy. Jedna z macew została umieszczona w lapidarium przy kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej przy ul. Franciszkańskiej 4 w Darłowie.

Dane osobowe z nagrobków odnalezionych na cmentarzu w latach 1988 i 1994.
Imię
Imię hebrajskie
Nazwisko
Imię ojca
Nazwisko panieńskie
Data urodzenia
Data śmierci
Informacje dodatkowe
Given name
Hebrew name
Surname
Father's name
Maiden name
Date
of birth
Date
of death
Additional information
Emma
Abraham
Wronke
17.06.1836
10.10.1871
Aron
Aharon
Menchan
Mosze
02.01.1872
Rosalie
Jacobi
02.04.1846
20.12.1890
Sara
Jacobi
Moses
15.11.1810
15.12.1863
Johanna
Jacobi
1835
1888
Rosa
Rachelsohn
Gross
1845 (?)
1890 (?)
Elka
Mordechaj
09.09.1861
Tierlaner
22.09.1812
25.01.1870
Z Bobolic (niem. Bublitz)
Henriette
Baruch
Abraham
25.12.1830
25.12.1872
Ginnine
Abraham
Wrankler
15.06.1836
10.10.1871
J. S.
Aschersohn
07.06.1812
21.07.1878
Kusi (?)
Borchard
Mąż Jedydia. Fotografia nagrobka w Karcie cmentarza z 1988 r.
Chana
Jakow
29.11.1888
Nagrobek w lapidarium przy kościele w Darłowie

tekst: Krzysztof Bielawski
Źródło:
Salinger G., Zur Erinnerung und zum Gedenken. Die einstigen jüdischen Gemeinden Pommerns, t. III,
New York 2006, s. 686-688.
Sprawa P[...] i P[...] v. Polska, Wniosek nr 33949/05 [online] http://bip.mkidn.gov.pl/media/download_gallery/20141112Potomscy_wyrok.pdf [dostęp: 21.03.2020].
Szypuła E., Karta cmentarza nr 14364, [bmw] 1988.

Poszukujemy zdjęć i wszelkich informacji o tym cmentarzu:
jego historii, wyglądzie przed wojną i po jej zakończeniu, procesie dewastacji,
nagrobkach znajdujących się poza cmentarzem.
Korespondentom gwarantujemy dyskrecję.

Teksty i zdjęcia są chronione prawem autorskim.
Wykorzystanie materiałów możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Redakcji.

strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas