Kliknij, aby dodać stronę do ulubionych
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas
CISNA  

Wieś lokowano na prawie wołoskim w I połowie XVI wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1552 r. Na początku XIX w. powstała tu huta żelaza. Aleksander Fredro odwiedzając Cisnę, będącą własnością jego ojca, zanotował w swoich wspomnieniach: Cisna leży w obszerniejszej nieco kotlinie. Folwark, cerkiew, karczma, dalej młynek i tartak ożywiają tę górską wioskę. Być może już wówczas (w 1806 r.) zamieszkiwało tu kilka rodzin żydowskich arendarzy, chociaż dwadzieścia lat wcześniej na pewno nie było w Cisnej jeszcze Żydów. W 1870 r. pofredrowski miejscowy folwark nabył baligrodzki Żyd Hersch Grossinger, ale rychło go odsprzedał z dużym zyskiem.

Pod koniec XIX w. (od 1895 r.) wieś została połączona kolejką wąskotorową ze stacją kolei normalnotorowej w Nowym Łupkowie. Końcowa stacja kolejki była zlokalizowana w Majdanie. Przy stacji był duży skład drewna i tartak parowy. Zapewne wówczas wzrosła liczba Żydów osiadłych w Cisnej. W 1921 r. mieszkało ich tu 118 (wszyscy podczas spisu powszechnego podali narodowość polską), zaś we wsiach okalających Cisnę - ponad dwustu.

W okresie międzywojennym była tu dość okazała, drewniana bóżnica. Stała na posesji, gdzie obecnie znajduje się motel, ale nieco poza nim. Została zniszczona w czasie II wojny światowej.

Znajdował się tu także cmentarz izraelicki, w części zachowany. Był usytuowany około stu metrów na zachód od drogi do Majdanu i około pół kilometra od skrzyżowania dróg w centrum wsi. Zajmował niewielką powierzchnię. Powstał zapewne w końcu XIX w. Został zniszczony przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. Macewy użyto do utwardzania drogi koło Habkowiec. Kilka nagrobków leży przy tej drodze na przełęczy. Po wyzwoleniu usunięto z kirkutu kilkanaście macew i teren częściowo zaorano. Obecnie teren cmentarza znajduje się powyżej domu wczasowego "Perełka". W części porośnięty jest lasem. Zachowała się na nim jedna betonowa macewa oraz płyta nagrobna.

cmentarz żydowski w Cisnej

Żydów z Cisnej, należących do baligrodzkiej żydowskiej gminy wyznaniowej, spotkał podobny los, jak ich współbraci z Baligrodu, wywiezionych do obozu w Zasławiu latem 1942 roku. Część zostali tam rozstrzelano, część odtransportowano do obozu zagłady w Bełżcu. W Cisnej 15 lipca 1942 r. rozstrzelano 7 Żydów. Także w lipcu zamordowano siedmiu Izraelitów (Stefan Borek-Prek w "Pamiętniku z Kalnicy" podaje, że zamordowano tam 18 Żydów) w sąsiedniej wsi Żubracze i dwie Żydówki z rodziny Wołowskich w Strzebowiskach.

tekst & zdjęcie: Andrzej Potocki

Andrzej Potocki jest historykiem, animatorem kultury, dziennikarzem reportażystą oraz autorem wielu ciekawych publikacji poświęconych Podkarpaciu. Osobom zainteresowanym tematyką żydowską polecamy szczególnie lekturę poniższych pozycji: "Żydzi w Podkarpackiem", "Bieszczadzkie losy. Bojkowie i Żydzi", "Żydzi rymanowscy", "Podkarpackie judaika". Więcej informacji o Andrzeju Potockim można znaleźć na stronie www.potockiandrzej.pl
strona główna cmentarze warto wiedzieć księga gości napisz do nas