Cmentarz żydowski w Barczewie został założony w 1871 r. przy Guttstädter Strasse (obecnej ul. Warmińskiej), około 450 m na północny zachód od centrum miasta, poza terenem zabudowanym, na działce w kształcie wydłużonego prostokąta. Wiadomo, że przy wejściu znajdował się drewniany dom przedpogrzebowy.
Cmentarz uległ częściowej dewastacji podczas drugiej wojny światowej, kiedy niektóre macewy przerobiono na nagrobki żołnierzy niemieckich. Obiekt przetrwał jednak wojnę w stosunkowo dobrym stanie. Jeszcze na początku lat 70-tych był otoczony ogrodzeniem z siatki, w jego obrębie znajdowało się około 100 nagrobków.
16 października 1961 r. Ministerstwo Gospodarki Komunalnej wydało decyzję o zamknięciu cmentarza do celów grzebalnych (decyzja Uz-c/11/68/60).
W 1976 r. władze miejskie zdecydowały o usunięciu z cmentarza nagrobków. Część z nich przejęło Muzeum Mazurskie, inne zakopano w żwirowni lub wykorzystali je miejscowi kamieniarze. Na terenie cmentarza ustawiono chlewiki i szopy.
W 1995 r. na skraju cmentarza ustawiono głaz z tablicą z napisem: "Miejsce dawnego cmentarza żydowskiego". Fragment cmentarza otoczono drewnianym płotem.
W 2017 r. z dzięki staraniom m.in. Krystyny Szter ze Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego "Pojezierze", około 20 odnalezionych nagrobków zostało ustawionych na podwórzu dawnej synagogi w Barczewie.
Dane osobowe odczytane z nagrobków zgromadzonych przy dawnej synagodze w Barczewie
Oprac. K. Bielawski |
Imię |
Imię hebrajskie |
Imię ojca |
Nazwisko |
Data urodzenia |
Data śmierci |
Informacje dodatkowe |
Judel |
Jehuda |
Beniamin Benisz |
Littwinski |
|
05.12.1882 |
|
|
Dawid |
Cwi |
Friedlander |
|
09.03.1875 |
Data zgonu niepewna ze względu na stan zachowania nagrobka |
|
Guta |
Szmuel |
Henschel |
|
19.05.1899 |
Nazwisko ojca: Freimuta (?). Hebrajskie imię męża: Chaim. Zmarła w szabat, pochowana w niedzielę. |
Hugo |
Josef |
Aszer |
Pollnow |
12.07.1872 |
02.01.1918 |
Ofiara wypadku |
Pesa Paulina |
Pesa |
Cwi |
Katz |
10.02.1898 |
|
Żyła 54 lata. Ojciec lewita |
Max |
|
|
Cohn |
31.03.1858 |
31.01.1916 |
|
|
Mordechaj Jehuda |
Meir |
|
|
01.02.1916 |
Kohen |
Josephine |
|
|
Mendelsohn |
03.12.1842 |
21.06.1877 |
Nazwisko panieńskie: Mendelsohn |
Minna |
Rachel Lea |
Icchak Meir |
Friedlaender |
15.09.1834 |
28.03.1899 |
Nazwisko panieńskie: Meyer. Hebrajskie imię męża: Dawid |
Recha |
Rachuma Zisla |
Gerszon |
Gottfeldt |
15.02.1866 |
15.03.1930 |
Nazwisko panieńskie: Wisztyniecki. Na nagrobku sygnatura kamieniarza: Markewitz z Olsztyna (Allenstein). |
Paula |
Cypra |
Dow |
Schwarz |
22.05.1882 |
08.10.1924 |
Niezgodność dat: według inskrypcji hebrajskiej zmarła w Purim 1925 r. (?) |
|
Jakow |
|
|
|
|
Imię zapisane w akrostychu |
|
Elias |
Eines (?) |
Glade |
|
|
|
Rescha |
|
|
Grumar[...] |
[.].05.1870 |
09.03.[...] |
|
Jakob |
|
|
Man[...]? |
08.03.1815 |
01.08.1881 |
|
Hedwig (?) |
Hinda |
Awraham |
Meyer |
15.01.1816 |
05.12.[...] |
Nazwisko panieńskie: Meyer |
Michael |
Michel Awraham |
Kalonimus |
Grau |
22.[..].1822 |
18.03.1902 |
|
|
|
|
|
|
15.12.1878 |
|
|
|
|
|
|
|
Kohen. Fragment steli z dwiema liniami inskrypcji: "Tu pochowany. To Tobie na pamiątkę" |
tekst & zdjęcia: K. Bielawski